Creative Commons. Мануал — различия между версиями

Версия 12:30, 27 ноября 2016

Вступ

Пачынаючых блогераў і крупныя інтернет-парталы аб’ядноўвае адно - усе яны карыстаюцца кантентам, які можа быць як сваім, так і чужым.

Турбот узнікае шмат: ці можна браць той ці іншы фатаздымак, якім чынам пазначыць свае аўтарства на відэа, што рабіць, калі жадаецца выкарыстаць чужы тэкст на сваёй старонцы? На ўсе гэтыя пытанні звычнае нам аўтарскае права адмахваецца абыякавым “Усе правы захаваныя”. Інакш гаворачы – трэба дамаўляцца з аўтарам у кожным асобным выпадку выкарыстоўвання твораў. А можа ёсць нейкі больш просты шлях?

Наш адказ – разумова ёсць! Мы прапаноўваем Вам ліцензіі Creative Commons, што прытрымліваюцца супрацьлеглай кропкі гледжання – “Некаторыя правы захаваныя”. Гэта значыць, што выкарыстоўваючы гэтыя ліцензіі, вы не толькі захоўваеце свае аўтарскія правы – вы даеце магчымасць іншым людзям карыстацца вашымі творамі на тых умовах, якія абярэце самастойна.

Як пазначыць свой кантэнт

Як выбраць ліцэнзію (Света)

Creative Commons (CC) - гэта ліцэнзіі, з дапамогай якіх аўтар дае магчымасць выкарыстоўваць свой твор каму-заўгодна - але на сваіх умовах. СС выкарыстоўваюцца ў тых выпадках, калі аўтар жадае перадаць людзям правы распаўсюджваць, выкарыстоўваць, ствараць новыя творы на базе існага.

СС маюць чатыры асноўныя ўмовы, на базе якіх фармулююцца шэсць ліцэнзій.

Міхась: дадаць значкі-кружкі

Артыбуцыя

Вы дазваляеце іншым капіраваць, распаўсюджваць, адлюстроўваць, выконваць свой твор і вытворныя творы, заснаваныя на ім - але толькі калі яны пазначаюць ваша аўтарства.

На тых самых умовах

Вы дазваляеце іншым распаўсюджваць вытворныя творы толькі па ліцэнзіі, ідэнтычнай ліцэнзіі, пазначанай на вашым творы.

Некамерцыйнае выкарыстанне

Вы дазваляеце іншым капіяваць, распаўсюджваць, адлюстроўваць і выконваць свой твор і вытворныя творы, заснаваныя на ім, - але толькі ў некамерцыйных мэтах.

Без вытворных твораў

Вы дазваляеце капіяваць, распаўсюджваць, адлюстроўваць і выконваць толькі нязмененныя копіі вашых твораў без вытворных, выкананых на яго аснове.

Шэсць СС ліцэнзій:

Пазначэнне аўтарства (CC BY)

Гэта ліцэнзія дазваляе іншым распаўсюджваць, рэміксаваць, наладжваць і ствараць творы залежныя ад вашага твору, нават для камерцыйных патрэб, столькі часу, колькі яны прызнаюць вас аўтарам арыгінальнага твору. Гэта ёсць найболей ласкавая з прапанаваных ліцэнзіяў. Яна рэкамендавана для максімальнага распаўсюду і выкарыстання ліцэнзуемага матэрыялу.

Пазначэнне аўтарства - На тых самых умовах (CC BY-SA)

Гэта ліцэнзія дазваляе іншым рэміксаваць, адаптаваць і ствараць вытворныя творы нават у камерцыйных мэтах пры ўмове, што яны пазначаюць ваша аўтарства і ліцэнзуюць свае новыя творы пад такім ж ўмовамі. Гэта ліцэнзія часта параўноўваецца з копілэфт свабоднымі і адкрытымі ліцэнзіямі на праграмнае забеспячэнне. Усе новыя творы, заснаваныя на вашым, будуць несці тую ж ліцэнзію, таму любыя вытворныя творы таксама будуць дазваляць камерцыйнае выкарыстанне. Гэта ліцэнзія выкарыстоўваецца Вікіпедыяй і рэкамендуецца для матэрыялаў, якія выйграюць ад уключэння кантэнту з Вікіпедыі і аналагічна ліцэнзаваных праектаў.

Пазначэнне аўтарства - Без залежных твораў (CC BY-ND)

Гэта ліцэнзія дазваляе пераразмеркаванне, камерцыйнае і некамерцыйнае выкарыстанне, з умовай таго, што твор застаецца без зменаў і ўвогуле належыць вам.

Пазначэнне аўтарства - Некамерцыйнае выкарыстанне (CC BY-NC)

Гэта ліцэнзія дазваляе іншым рэміксаваць, мадыфікаваць і ствараць новыя творы на базе вашага ў некамерцыйных мэтах, і хаця ў такіх новых творах таксама павінна прызнавацца вашае аўтарства і такія творы мусяць быць некамерцыйнымі, але яны неабавязкова павінны заліцэнзаваць залежныя творы на тых самых умовах.

Пазначэнне аўтарства - Некамерцыйнае выкарыстанне - На тых самых умовах (CC BY-NC-SA)

Гэта ліцэнзія дазвалаяе іншым рэміксаваць, мадыфікаваць і ствараць новыя творы на базе вашага ў некамерцыйных мэтах, з умовай, што яны прызнаюць вас уладальнікам і ліцэнзуюць свае новыя творы на такіх самых умовах.

Пазначэнне аўтарства - Некамерцыйнае выкарыстанне - Без залежных твораў (CC BY-NC-ND)

Гэта ліцэнзія найбольш абмяжоўваючая з усіх шасці галоўных ліцэнзій, яна толькі дазваляе іншым спампоўваць вашы творы і дзяліцца імі з іншымі, пры ўмове таго, што яны прызнаюць ваша аўтарства, але яны не могуць змяняць творы або выкарыстоўваць іх у камерцыйных мэтах.

 Інфаграфіка пра СС, кую можна перакласці і дадаць

Атрыбуцыя (для свайго кантэнта - 1 радок) - пазначэнне аўтарства у арганізацыі

Ви вирішили використовувати ліцензії Creative Commons (СС) для Ваших матеріалів. Як вірно це зробити?

Оберіть ліцензію СС за допомогою Інструменту для вибору ліцензій/Обирача СС ліцензій??? https://creativecommons.org/choose/?lang=uk. Дайте відповіді на кілька запитань і Ви отримаєте ліцензію і HTML код [додати скріншоти].

Далі скопіюйте і вставте HTML код на Вашу вебсторінку чи вебсайт.

Якщо Ви хочете ліцензувати весь матеріал Вашого сайту під певною ліцензією СС, варто вставити HTML код у шаблон Вашого сайту (наприклад, нижнєму меню (футері).

Інші компютери (machines) зможуть автоматично розпізнати текст ліцензії.

Відредагуйте текст опису (за потреби).

Наприклад, якщо Ви обрали ліцензію СC BY, Ви отримаєте такий текст у другому рядку HTML коду:

Цей твір ліцензовано за "http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/">ліцензією Creative Commons Із Зазначенням Авторства 4.0 Міжнародна.

Ви можете зазначити, який саме твір, або що весь веб-сайт доступний на умовах цієї ліцензії. Наприклад, Ви можете написати: Цей веб-сайт ліцензовано за http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/">ліцензією Creative Commons Із Зазначенням Авторства 4.0 Міжнародна, якщо інше не зазначене.

Наприклад, веб-сайт [вставити картинку з укр/білоруського сайту, як тут [[1]] https://wiki.creativecommons.org/wiki/Marking_your_work_with_a_CC_license]

Наприклад, блог [вставити картинку з укр/білоруського блогу, як тут https://wiki.creativecommons.org/images/4/4b/CC_license_on_Cables_blog.jpg]

Наприклад, фото

https://wiki.creativecommons.org/images/9/97/8256206923_c77e85319e_n.jpg "Creative Commons 10th Birthday Celebration San Francisco" by tvol can be reused under the CC BY license

Ми не радимо використовувати вотермарки (watermark) чи візуальні маркери прямо на зображенні, оскільки це може спотворити зображення і перешкоджає повторному використанню. Натомість, підпишіть Вашу фотографію, зазначивши всю необхідну інформацію.

Наприклад, презентація

[додати наш приклад https://wiki.creativecommons.org/images/7/77/CC_presentation_example.jpg]

Наприклад, відео

[додати наш приклад https://wiki.creativecommons.org/images/5/5a/By_bw_small.png]

https://wiki.creativecommons.org/images/f/f2/Video_embed_example.jpg

Отже, Ви можете використовувати ліцензії СС як для всього вебсайту, так і для кожного окремого матеріалу.

ПРАБЛЕМЫ

Няма атрыбуцыі (галереі, стужкі навін) (Алена)

Адна з найбольш распаўсюджаных праблем - тое, што Аўтар не заўседы правільна пазначае Атрыбуцыю.

Усе з прапанаваных вышэй ліцэнзій дазваляюць Аўтару дадаць наступную інфармацыю пра сабе (Атрыбуцыя):

1. ідэнтыфікацыя сабе як аўтара Матэрыяла (імя, псеўданім і інш.),’
2. паведамленне пра ахову правоў (a copyright notice),
3. паведамленне аб тым, што твор знаходзіцца пад пэўнай ліцэнзіяй,
4. паведамленне пра адмову ад гарантый,
5. актыўная спасылка на Матэрыял.

Усе асобы, якія плануюць выкарыстоўваць Ваш матэрыял, будуць абавязаны пазначаць яго менавіта такім чынам, як Вы вырашылі. Але варта заўважыць, што калі Вы не дадалі ніякіх асаблівых звестак пра тое, як Ваш Матэрыял павінен узгадвацца, то ў асобы, якая выкарыстоўвае Ваш матэрыял, будзе абавязак толькі пазначыць, што на матэрыял распаўсюджваецца пэўная ліцэнзія, але не будзе абавязку пазначаць Вашае імя і інш. звесткі. То бок, калі для вас прынцыпова, каб твор пазначаўся пэўным чынам, дадайце такія звесткі.

Як пазначыць чужы кантэнт

Як пазначыць чужы закапірайчэны кантэнт (Максим)

 Міхась: ШТА? (што трэба адзначыць): Супольнае надбанне - 

Якщо Ви плануєте використовувати матеріали, створені не Вами, Вам потрібно отримати дозволи, якщо на ці твори не поширюються винятки і обмеження з дії авторського права (додати FAQ про це), чи якщо вони не перебувають у суспільному надбанні (теж пояснити у FAQ). Памятайте, що Вам завжди треба зазначати автора!

У разі, якщо ви бажаєте використовувати на своєму сайті чужі матеріали (тобто матеріали творцем або первісним правовласником є не ви), що не розповсюджуються на умовах публічних ліцензій або не є суспільним надбанням (так звані "пропрієтарні матеріали"), ви маєте отримати відповідний дозвіл (ліцензію) від власника відповідних авторських або подібних прав. В деяких випадках, коли до вашого використання пропрієтарних матеріалів застосовні передбачені законодавством країни вашого резидентства винятки та обмеження авторських або подібних прав, ви можете використовувати пропрієтарні матеріали без дозволу правовласника. Детальніше про винятки та обмеження авторських або подібних прав ви можете прочитати: ФАКЮ.

В усіх інших випадках використання пропрієтарних матеріалів без дозволу правовласника є порушенням авторських або подібних прав і може тягти за собою відповідальність. У разі отримання вами дозволу правовласника на використання пропрієтарного матеріалу ви повинні здійснювати таке використання виключно у рамках отриманого вами дозволу (зокрема умови дозволу можуть обмежувати способи, час, територію використання пропрієтарного матеріалу тощо) і позначати пропрієтарні матеріали знаком охорони авторського права якщо (і в такому вигляді як) його надав правовласник.

Зверніть увагу, що використовуючи чужі матеріали (з будь-яких підстав, будь то дозвіл правовласника, винятки та обмеження авторського права тощо) ви повинні дотримуватися особистих немайнових прав творця матеріалу. Детальніше про особисті немайнові права творців ви можете порочитати: ФАКЮ.

 Нельга пазначаць чужы кантэнт адвольнымі ліцэнзіямі!!!!

як пазначыць чужы кантэнт пад СС ліцэнзіяй (бэст пракцісіз)

Перевірте, що хоче автор Якщо Ви плануєте використовувати твори інших, завжди перевіряйте їхні побажання щодо того, як посилатися на їхнє авторство. Цю інформацію можна знайти на відповідній сторінці автора, або в профайлі автора на Flickr чи YouTube.

Як дізнатися про те, хто автор твору?

Інколи дізнатися про те, хто є автором певного твору, непросто. Якщо це блог чи вебсайт, на якому пише низка авторів, спробуйте визначити, хто саме є автором цього матеріалу. Якщо авторів багато, посилайтеся на всіх.

Якщо автор використовує нік (наприклад, на Flickr чи YouTube, спробуйте знайти повне імя у профайлі (‘About’ чи ‘Biography’) або у повідомленні про авторство (eg © Jane Smith 2008 - [наш приклад]). Якщо знайти імя неможливо, використовуйте псевдонім чи нік.

Як посилатися на інших

[Vivian and the Giant Fish by Alan Bruce, available under a Creative Commons Attribution Licence 2.0 at http://www.flickr.com/ photos/qole/2284384975 - знайти наш приклад]

[Чи потрібно це розписувати? The creator of the work may also require other parties to be included in the attribution, such as co-creators, sponsors or publishers. Where other parties are identified you should also include them in the attribution. If you are unable to provide details of all the parties, be sure to provide details of where you found the work (eg the website, book or magazine).]

Зазвичай зазначити повну інформацію неможливо, але памятайте, що Ви завжди повинні зазначати ліцензію СС, за якою поширюється твір. Це робиться для того, щоб інші знали, що вони мають дозвіл на поширення цих матеріалів на певних умовах. Ви можете написати повну назву ліцензії, або її коротку назву - [надати приклади нижче нашою мовою]

eg Creative Commons Attribution-Noncommercial Australia 2.5), or you can use the abbreviated form of the licence (eg CC BY-NC Aus 2.5) or the licence buttons.

Посилання на сайт

Як Ви бачили на наших прикладах, важливо (за можливості) надати лінк на веб-сайт, де Ви отрималали цей твір. Це дозволяє іншим легше отримати доступ до самої роботи. Залежно від медій, які Ви використовуєте, це може бути гіперлінк чи URL (наприклад, веб адреса) у тексті. Якщо твір не має гіперлінку, асоційованого з ним, цього роботи не потрібно.

Remixing the original work If you change the original work in any way, such as cropping the work, changing the colours or replacing words, you will be creating a ‘derivative work’ of the original. You should always attribute the original work in any derivative work and identify that changes have been made to it. Often the simplest way to do this is to use the phrase “This work is a derivative of…” and attribute the original work as you would normally. If your work incorporates a number of derivative works, you might say, “This work includes material from the following…” and list each original work. It is a good idea to state the order you are listing them in (eg sequentially).

Keep track of everything you use - Ведіть перелік того, що Ви використовуєте Спробуйте вести список матеріалів, які Ви використовуєте, і де Ви їх взяли. Знайти цю інформацію знову може бути важко і на це може піти багато часу. Ви можете скористатися таблицею нижче для ведення цього списку.

Автор - Назва - Джерело - Ліцензія

[Дати зразок]

[Варто послатися на http://creativecommons.org.au/content/attributingccmaterials.pdf]

Спосабы атрыбуцыі ў залежнасці ад структуры старонкі (Міхась)

Скрыншот старонкі: https://wiki.creativecommons.org/

Скрыншот старонкі: http://indiabiodiversity.org/species/show/33875

Скрыншот старонкі http://adukacyja.info/alpen-adria-university-klagenfurt-alina-raskazvaye-pra-vuchobu-w-awstryi/

• размяшчэнне пад творам (схема, фота, відэа)
• размяшчэнне у канцыя матэрыяла (пад артыкулам)
• цытыванне у навуковым стылі (гэта як у курсавых або навуковых артыкулах, зноскі на канец, асабліва, калі праца з выкарыстаннем шматлікіх аўтараў)
• пазначэнне напачатку твора пад назвай (звычайна гэта хто напісаў тэкст, зрабіў фота, або відэа)
• пазначэнне стродкамі вэб-рэдакцыі (i, або воблакі джава скрыптоў - якія выконвыюць функцыю "паказаць больш")
  • вадзяныя знакі - зручней за усё на фота... ???
• прапісанне у палітыцы сайта тут можна вызначыць палітыку як для усяго кантэнта так і для асобныз яго відаў)
  • на асобнай тстаронцы
  • унізе.падвале сайта

Пазначэнне галерэй

• пазначаць розных аўтараў напачатку або ў канцы

Пазначэнне афіш

• прапісаць у палітыцы сайта

Карысныя спасылкі

• https://www.sitepoint.com/30-creative-commons-sources/

ПРАБЛЕМЫ (Алена)

Розныя ўмовы 1) на сайт і 2)на асобныя матэрыялы

Даволі частая праблема - уладальнікі сайтаў унізе старонкі пазначаюць інфармацыю аб тым, што ўвесь кантэнт пад ліцэнзіяй Creative Commons. У той жа час на гэтым сайце знаходзяцца і матэрыялы, аўтарам якіх не з'яўляецца ўладальнік сайта. Таму лепш на сваім сайце унізе старонкі пазначаць прыкладна такую інфармацыю: "Увесь кантэнт (усе матэрыялы) знаходзяцца пад ліцэнзіяй Creative Commons (вызначыць від ліцэнзіі), акрамя матэрыялаў, якія пазначаны асобна".

Супярэчлівыя ўмовы выкарыстання

Уладальнікі сайтаў не заўседы разумеюць розніцу паміж знакам ліцэнзіі Creative Commons і звычайным знакам Copyright (лацінская літара с у акружыне). Таму варта разумець: калі Вы распаўсюджваеце свой матэрыял (твор) пад ліцэнзіяй Creative Commons, то знак Copyright ставіць ўжо нельга!

Змешаны кантэнт (калажы, рэміксы...)

Якщо Ви змінюєте оригінальний твір (розмір, колір, текст), Ви створюєте похідний твір. І вам завжди потрібно посилатися на автора оригінального твору, який Ви використовуєте, і зазначати ті зміни, які Ви зробили. Найлегше це зробити одним реченням "Цей твір є похідним твором... і послатися на оригінальний твір так, як написано вище. Якщо Ви використовуєте низку творів, Ви можете написати "Цей твір включає матеріал з таких творів..." і перерахувати всі твори.

Змешаны кантэнт - гэта кантэнт, які створаны некалькімі творцамі, разам адначасова, ці па чарзе, не залежна адзін ад аднога.

Напрыклад, гэта каллаж, рэмікс, артыкул (у якім тэкст напісаны адным чалавекам, а фота зроблена - другім).

Выкарыстанне чужых змешаных твораў, якія распаўсюджваюцца пад СС.

• Калі выкарыстоўваецца частка змешанага твору, аўтарам якой з'яўляецца адзін чалавек, то пазначаецца толькі адзін аўтар.
• Калі выкарыстоўваецца твор з некалькімі аўтарамі, пазначаюцца ўсе аўтары, ці, магчыма, назва групы аўтараў (напрыклад, музычны гурт, масатацкая групоўка).
• Калі выкарыстоўваецца змешаны твор, аўтары якога не пазначаны, трэба паглядзець палітыку ліцэнзавання твору (на сайце), і пазначыць аўтара згодна з яе умовамі. (Напрыклад, перадрукаваць матэрыял рэдакцыі і пазначыць атрыбуцыю - назву рэдакцыі).

У кожным выпадку неабходна пазначаць і ліцэнзію, на умовах якой распаўсюджваецца твор.

Выкарыстанне твораў, у якіх вы з'яўляецеся са-аўтарам.

Як вызначыць правілы для таго, хто бярэ кантэнт (палітыка сайта). (ШАБЛОН ПОЛІСІ)

Простая форма (з дадатковымі патрабаваннямі ўладальніка)

Складаная форма(для блоге/сайтаў-рэдакцый - узгадніць палітыку ліцэнзавання на сайце )

Прыклад палітыкі (як вынік)

ПРАБЛЕМЫ

1. Фармуліроўкі дадатковых умоў
2. Палітыка сайту (асобнай старонкай) і "ліцэнзаваць толькі свае"
3. Ліцензувати СС 0 і викласти для використання

Дадатковыя пытанні

Факю .... з спецыяльнымі або частымі пытання падчас практыкі.

1. Почему содержание публикуется по лицензии Creative Commons?
2. Что такое коммерческое использование?
3. Что такое модуль Share Alike?
4. Действительно ли модуль NC предотвращает коммерческое использование?
5. Как NC влияет на создание смешанных произведений (например, коллажей)?

• Як діє авторське право (тривалість, тощо)?

Авторське право діє на території всього світу протягом обмеженого часу (в більшості країн, протягом всього життя автора та 70 років після його смерті).

• Що таке особисті немайнові права творців?

Окрім авторських прав на використання матеріалів (котрі можуть передаватись і належати різним особам) існують так звані особисті немайнові права творців: право вимагати або забороняти вказання свого імені як творця матеріалу та право поотидіяти перекрученню матеріалу. Ці права завжди належать творцю і діють безстроково.

• Що таке суспільне надбання?

Це сукупність матеріалів, строк дії авторських прав на які закінчився. Будь-хто може вільно використовувати матеріали, що знаходяться в суспільному надбанні, за умови дотримання особистих немайнових прав творців. Зверніть увагу: матеріал може знаходитись в суспільному надбанні в одній країні, а в іншій охоронятись авторським правом.

• Що таке винятки та обмеження авторських або подібних прав?

Це встановлені законодавством випадки, у яких охоронювані авторським правом твори можна використовувати без дозволу правовласника. Такі винятки і обмеження є різними в різних країнах. Наприклад, може бути дозволено використання коротких уривків чи цитат з матеріалу, використання матеріалу для потреб навчання, для інформування про поточні події або для створення пародій та карикатур тощо.

• Старі - нові версії ліцензій

Тексти лііцензій СС з часом оновлюються, створюються їх нові версії. Наразі останньоюверсією ліцензій СС є версія 4.0.

• Якую версію ліцэнзіі выбіраць?

Бажано обирати останню версію ліцензії оскільки, як правило, вона є найбільш досконалою.

• Як зазначати атрибуцію в офлайнових публікаціях (наприклад, при виданні брошур)?

Для матеріалів, які будуть поширюватися офлайн, використовуйте назву та інші елементи опису. Ліцензію можна обрати також за допомогою Обирача ліцензій. [вставити картинку з укр/білоруського офлайн документу як тут https://wiki.creativecommons.org/images/9/94/Help_others_attribute_you.jpg] У "Допоможіть іншим вказати ваше авторство!" обретіть Офлайн в останньому меню і замість HTML коду Ви отримаєте такий текст, який можна правити https://wiki.creativecommons.org/images/6/67/Col_cc_notice.jpg [зробити текст білоруською/укр].

Дысклэймер

Звярнице увагу: гэты матэрыял ня трэба успрымаць як юрыдычную кансультацыю: ён прапануе Вам разуменне таго, як працуюць ліцензіі, і не стварае адносін “юрыст-кліент” паміж Вамі і нашым парталам. Аўтары не нясуць адказнасці за страты (прамыя ці ўскосныя), якія могуць узнікнуць у сувязі з яго выкарыстаннем.