Крок 3. Пазначаем чужы кантэнт. — различия между версиями

Материал из Вікі Фаланстэра
Перейти к: навигация, поиск
(Як пазначыць чужы кантэнт)
Строка 1: Строка 1:
 
==Як пазначыць чужы кантэнт==
 
==Як пазначыць чужы кантэнт==
 +
 +
===Уводзіны===
 +
Што аб'ядноўвае пачынаючых блогераў і буйныя інтэрнэт парталы - усе яны карыстаюцца кантэнтам, які можа быць як сваім, так і чужым.
 +
 +
Турбот з-за гэтага узнікае шмат: ці можна браць той ці іншы фатаздымак, якім чынам пазначыць сваё аўтарства на відэа, што рабіць, калі жадаеце выкарыстаць чужы тэкст на сваёй старонцы? На ўсе гэтыя пытанні, у большасці выпадкаў, звычнае нам аўтарскае права адмахваецца абыякавым “Усе правы захаваныя”. Інакш гаворачы – трэба дамаўляцца з аўтарам у кожным асобным выпадку выкарыстоўвання твораў. А можа ў межах сучаснага аўтарскага права ёсць нейкі больш просты механізм, які дазволіць стваральнікам кантэнту і спажыўцам (карыстальнікам) хутка дамовіцца адно з адным?
 +
 +
Наш адказ – разумова ёсць! Мы прапаноўваем Вам ліцензіі Creative Commons, што прытрымліваюцца кропкі гледжання – “Некаторыя правы захаваныя”. Гэта значыць, што выкарыстоўваючы гэтыя ліцензіі, вы не толькі захоўваеце свае аўтарскія правы – вы даеце магчымасць іншым людзям карыстацца вашымі творамі на тых умовах, якія абярэце самастойна.
  
 
===Як пазначыць чужы закапірайчэны кантэнт===
 
===Як пазначыць чужы закапірайчэны кантэнт===
  
Па змоўчанні, чужы кантэнт ахоўваецца аўтарскім правам, і каб яго выкарыстоўваць трэба атрымаць дазвол ад аўтара і выканаць умовы гэтага дазволу. Кожны выпадак можа быць унікальным.  
+
Трэба разумець - чужы кантэнт ахоўваецца аўтарскім правам, і, каб яго выкарыстоўваць, трэба атрымаць дазвол ад аўтара і выканаць умовы гэтага дазволу. Кожны выпадак можа быць унікальным.  
  
Калі твор не з'яўляецца '''грамадскім набыткам''' яго можна свабодна выкарыстоўваць без атрымання якіх-небудзь дазволаў. Звычайна гэта кантэнт, аўтары якіх памёрлі 50 год назад.
+
Калі твор з'яўляецца '''грамадскім набыткам''' яго можна свабодна выкарыстоўваць без атрымання якіх-небудзь дазволаў. Звычайна гэта кантэнт, аўтары якіх памёрлі 50 год назад.
  
 
===Як пазначыць чужы кантэнт пад СС ліцэнзіяй===
 
===Як пазначыць чужы кантэнт пад СС ліцэнзіяй===
  
Форма ліцэнзій СС адразу пазначае правілы выкарыстоўвання кантэнту. Вам неабходна паглядзець, якая з 6 ліцэнзій выкарыстана на пазычаемым творы і выканаць яе ўмовы.
+
Калі вас цікавіць чужы кантент, які ліцензуецца адной з ліцензій СС, то варта звярнуць увагу на форму ліцензіі - яна адразу пазначае правілы выкарыстоўвання кантэнту. Вам неабходна паглядзець, якая з шасці ліцэнзій выкарыстана на пазычаемым творы і выканаць яе ўмовы, сыходзячы з віда ліцензіі.
  
 
  Схема пазначэння: <Аўтар>, <Назва твору>, <Крыніца>, <Ліцэнзія>
 
  Схема пазначэння: <Аўтар>, <Назва твору>, <Крыніца>, <Ліцэнзія>
Строка 17: Строка 24:
  
 
=== Як пазначыць аўтара? ===
 
=== Як пазначыць аўтара? ===
Каб пазначыць аўтара - неабходна знайці, хто аўтар кантэнту, які вы бярэце.
+
Каб пазначыць аўтара - неабходна вызначыць, хто з'яўляецца аўтарам кантэнту, які вы бярэце.
  
* Калі не відавочна, хто аўтар твору, паспрабуйце знайсці інфармацыю пра аўтара ці побач з матэрыялам, ці у футэры сайту, ці на старонцы пра сайт.  
+
* Калі не відавочна, хто з'яўляецца аўтарам твору - паспрабуйце знайсці інфармацыю пра аўтара ці побач з матэрыялам, ці у футэры сайту, ці на старонцы пра сайт.  
 
* Калі аўтараў некалькі - трэба будзе пазначыць іх усіх.
 
* Калі аўтараў некалькі - трэба будзе пазначыць іх усіх.
  
 
=== Як пазначыць крыніцу? ===
 
=== Як пазначыць крыніцу? ===
Крыніца ў дадзеным выпадку - сайт ці іншая крыніцы, з якіх вы ўзялі той ці іншы твор.
+
Крыніцай  ў дадзеным выпадку будзе з'яўляцца сайт ці іншая крыніца, з якіх вы ўзялі той ці іншы твор.
  
 
Калі крыніца:  
 
Калі крыніца:  
* гэта сайт - пакіньце спасылку на яго (url).
+
* сайт - трэба пакінуць спасылку на яго (url).
* кніга, ці  часопіс - пакіньце назву крыніцы, аўтараў, год выдання.
+
* кніга ці  часопіс - трэба пакінуць назву крыніцы, аўтараў, год выдання.
  
Пазначэнне крыніцы дазваляе іншым мець доступ да самога твору ці матэрыялу.
+
Пазначэнне крыніцы дазволіць іншым мець доступ да самога твору ці матэрыялу.
  
 
=== Як пазначыць ліцэнзію? ===
 
=== Як пазначыць ліцэнзію? ===
Праверце пажаданні аўтара наконт таго, як ён хоча быць пазначаны. Гэтую інфармацыю можна знайсці ці побач з творам, ці ў футэры сайта, ці на адмысловай староны з палітыкай выкарыстання кантэнту на сайце.
+
Першапачаткова - праверце пажаданні аўтара наконт таго, якім чынам ён хоча быць пазначаны. Гэтую інфармацыю можна знайсці ці побач з творам, ці ў футэры сайта, ці на адмысловай староны з палітыкай выкарыстання кантэнту на сайце.
  
Напішыце назву ліцэнзіі і зрабіце на яе спасылку, каб наведвальнікі вашага рэсурсу змаглі аўнаёміцца з яе ўмовамі.
+
Апасля гэтага - напішыце назву ліцэнзіі і зрабіце на яе спасылку, каб наведвальнікі вашага рэсурсу змаглі азнаёміцца з яе ўмовамі.
  
 
Глядзіце папярэднія дзве часткі дадзенага мануала ([[Creative_Commons._Мануал_(беларуская_версія)#.D0.AF.D0.BA_.D0.B2.D1.8B.D0.B1.D1.80.D0.B0.D1.86.D1.8C_.D0.BB.D1.96.D1.86.D1.8D.D0.BD.D0.B7.D1.96.D1.8E|Як выбраць ліцэнзію]], [[Creative_Commons._Мануал_(беларуская_версія)#.D0.AF.D0.BA_.D0.BF.D0.B0.D0.B7.D0.BD.D0.B0.D1.87.D1.8B.D1.86.D1.8C_.D1.81.D0.B2.D0.BE.D0.B9_.D0.BA.D0.B0.D0.BD.D1.82.D1.8D.D0.BD.D1.82|Як пазначыць свой кантэнт]]).
 
Глядзіце папярэднія дзве часткі дадзенага мануала ([[Creative_Commons._Мануал_(беларуская_версія)#.D0.AF.D0.BA_.D0.B2.D1.8B.D0.B1.D1.80.D0.B0.D1.86.D1.8C_.D0.BB.D1.96.D1.86.D1.8D.D0.BD.D0.B7.D1.96.D1.8E|Як выбраць ліцэнзію]], [[Creative_Commons._Мануал_(беларуская_версія)#.D0.AF.D0.BA_.D0.BF.D0.B0.D0.B7.D0.BD.D0.B0.D1.87.D1.8B.D1.86.D1.8C_.D1.81.D0.B2.D0.BE.D0.B9_.D0.BA.D0.B0.D0.BD.D1.82.D1.8D.D0.BD.D1.82|Як пазначыць свой кантэнт]]).
  
На сёння існуе мноства рэсурсаю, якія распаўсюджваюць кантэнт пад свабоднымі ліцэнзіямі (асбаліва фота і адукацыйныя тэксты). Мы рэкамендуем выкарыстоўваць кантэнт пад Creative Commons.
+
На сённяшні час існуе мноства рэсурсаў, якія распаўсюджваюць кантэнт пад свабоднымі ліцэнзіямі (асабліва фота і адукацыйныя тэксты). Мы рэкамендуем выкарыстоўваць кантэнт пад Creative Commons.
 
+
==Спосабы пазначэння твораў ў залежнасці ад структуры старонкі==
+
 
+
Гэты пункт больш тычыцца некаторых існуючых практык пазначэння твораў на сайтах. Такіх спосабаў можа быць шэраг, варта каб яны адпавядалі прынцыпам:
+
 
+
# Былі заўважныя і лёгка знаходжаныя для карыставача сайта.
+
# Было зразумела зто аўтар і на якіх умовах распаўсюджваецца твор.
+
# Максімальна проста можна было прачытаць поўны тэкст умоваў.
+
 
+
[[Файл:Atrybucyja-pad-sajtam.png|300px|thumb|right|Скрыншот старонкі: https://wiki.creativecommons.org/]]
+
[[Файл:I-as-info-bubble.png|300px|thumb|right|Скрыншот старонкі: http://indiabiodiversity.org/species/show/33875]]
+
[[Файл:Atrybycyja-pad-nazvaj-zbornaga-tvora.png|300px|thumb|right|Скрыншот старонкі http://adukacyja.info/alpen-adria-university-klagenfurt-alina-raskazvaye-pra-vuchobu-w-awstryi/]]
+
 
+
*размяшчэнне пад творам (схема, фота, відэа)
+
*размяшчэнне у канцыя матэрыяла (пад артыкулам)
+
*цытыванне у навуковым стылі (гэта як у курсавых або навуковых артыкулах, зноскі на канец, асабліва, калі праца з выкарыстаннем шматлікіх аўтараў)
+
*пазначэнне напачатку твора пад назвай (звычайна гэта хто напісаў тэкст, зрабіў фота, або відэа)
+
*пазначэнне стродкамі вэб-рэдакцыі (i, або воблакі джава скрыптоў - якія выконвыюць функцыю "паказаць больш")
+
**вадзяныя знакі - зручней за усё на фота... ???
+
*прапісанне у палітыцы сайта тут можна вызначыць палітыку як для усяго кантэнта так і для асобныз яго відаў)
+
**на асобнай тстаронцы
+
**унізе (падвале, футэры) сайта
+
 
+
  Галерэі, якія маюць аднаго аўтара можна можна пазначаць пад назвай (блокам) галерэі або ў канцы.
+
 
+
  Пазначэнне рэгулярнай інфармацыі, напрыклад, такой як афішы, варта прапісаць у палітыцы сайта.
+
  
Глядзець [https://www.sitepoint.com/30-creative-commons-sources/ яшчэ прыклады] пазначэння.
 
  
  
 
[[Категория:Дапаможнік Creative Commons]]
 
[[Категория:Дапаможнік Creative Commons]]

Версия 12:04, 14 января 2017

Як пазначыць чужы кантэнт

Уводзіны

Што аб'ядноўвае пачынаючых блогераў і буйныя інтэрнэт парталы - усе яны карыстаюцца кантэнтам, які можа быць як сваім, так і чужым.

Турбот з-за гэтага узнікае шмат: ці можна браць той ці іншы фатаздымак, якім чынам пазначыць сваё аўтарства на відэа, што рабіць, калі жадаеце выкарыстаць чужы тэкст на сваёй старонцы? На ўсе гэтыя пытанні, у большасці выпадкаў, звычнае нам аўтарскае права адмахваецца абыякавым “Усе правы захаваныя”. Інакш гаворачы – трэба дамаўляцца з аўтарам у кожным асобным выпадку выкарыстоўвання твораў. А можа ў межах сучаснага аўтарскага права ёсць нейкі больш просты механізм, які дазволіць стваральнікам кантэнту і спажыўцам (карыстальнікам) хутка дамовіцца адно з адным?

Наш адказ – разумова ёсць! Мы прапаноўваем Вам ліцензіі Creative Commons, што прытрымліваюцца кропкі гледжання – “Некаторыя правы захаваныя”. Гэта значыць, што выкарыстоўваючы гэтыя ліцензіі, вы не толькі захоўваеце свае аўтарскія правы – вы даеце магчымасць іншым людзям карыстацца вашымі творамі на тых умовах, якія абярэце самастойна.

Як пазначыць чужы закапірайчэны кантэнт

Трэба разумець - чужы кантэнт ахоўваецца аўтарскім правам, і, каб яго выкарыстоўваць, трэба атрымаць дазвол ад аўтара і выканаць умовы гэтага дазволу. Кожны выпадак можа быць унікальным.

Калі твор з'яўляецца грамадскім набыткам яго можна свабодна выкарыстоўваць без атрымання якіх-небудзь дазволаў. Звычайна гэта кантэнт, аўтары якіх памёрлі 50 год назад.

Як пазначыць чужы кантэнт пад СС ліцэнзіяй

Калі вас цікавіць чужы кантент, які ліцензуецца адной з ліцензій СС, то варта звярнуць увагу на форму ліцензіі - яна адразу пазначае правілы выкарыстоўвання кантэнту. Вам неабходна паглядзець, якая з шасці ліцэнзій выкарыстана на пазычаемым творы і выканаць яе ўмовы, сыходзячы з віда ліцензіі.

Схема пазначэння: <Аўтар>, <Назва твору>, <Крыніца>, <Ліцэнзія>
Прыклад: Vivian and the Giant Fish by Alan Bruce, available under a Creative Commons Attribution Licence 2.0 
at http://www.flickr.com/photos/qole/2284384975

Як пазначыць аўтара?

Каб пазначыць аўтара - неабходна вызначыць, хто з'яўляецца аўтарам кантэнту, які вы бярэце.

  • Калі не відавочна, хто з'яўляецца аўтарам твору - паспрабуйце знайсці інфармацыю пра аўтара ці побач з матэрыялам, ці у футэры сайту, ці на старонцы пра сайт.
  • Калі аўтараў некалькі - трэба будзе пазначыць іх усіх.

Як пазначыць крыніцу?

Крыніцай ў дадзеным выпадку будзе з'яўляцца сайт ці іншая крыніца, з якіх вы ўзялі той ці іншы твор.

Калі крыніца:

  • сайт - трэба пакінуць спасылку на яго (url).
  • кніга ці часопіс - трэба пакінуць назву крыніцы, аўтараў, год выдання.

Пазначэнне крыніцы дазволіць іншым мець доступ да самога твору ці матэрыялу.

Як пазначыць ліцэнзію?

Першапачаткова - праверце пажаданні аўтара наконт таго, якім чынам ён хоча быць пазначаны. Гэтую інфармацыю можна знайсці ці побач з творам, ці ў футэры сайта, ці на адмысловай староны з палітыкай выкарыстання кантэнту на сайце.

Апасля гэтага - напішыце назву ліцэнзіі і зрабіце на яе спасылку, каб наведвальнікі вашага рэсурсу змаглі азнаёміцца з яе ўмовамі.

Глядзіце папярэднія дзве часткі дадзенага мануала (Як выбраць ліцэнзію, Як пазначыць свой кантэнт).

На сённяшні час існуе мноства рэсурсаў, якія распаўсюджваюць кантэнт пад свабоднымі ліцэнзіямі (асабліва фота і адукацыйныя тэксты). Мы рэкамендуем выкарыстоўваць кантэнт пад Creative Commons.