Крок 3. Пазначаем чужы кантэнт. — различия между версиями

Материал из Вікі Фаланстэра
Перейти к: навигация, поиск
Строка 4: Строка 4:
 
Што аб'ядноўвае пачынаючых блогераў і буйныя інтэрнэт парталы - усе яны карыстаюцца кантэнтам, які можа быць як сваім, так і чужым.
 
Што аб'ядноўвае пачынаючых блогераў і буйныя інтэрнэт парталы - усе яны карыстаюцца кантэнтам, які можа быць як сваім, так і чужым.
  
Турбот з-за гэтага узнікае шмат: ці можна браць той ці іншы фатаздымак, якім чынам пазначыць сваё аўтарства на відэа, што рабіць, калі жадаеце выкарыстаць чужы тэкст на сваёй старонцы? На ўсе гэтыя пытанні, у большасці выпадкаў, звычнае нам аўтарскае права адмахваецца абыякавым “Усе правы захаваныя”. Інакш гаворачы – трэба дамаўляцца з аўтарам у кожным асобным выпадку выкарыстоўвання твораў. А можа ў межах сучаснага аўтарскага права ёсць нейкі больш просты механізм, які дазволіць стваральнікам кантэнту і спажыўцам (карыстальнікам) хутка дамовіцца адно з адным?
+
Турбот з-за гэтага ўзнікае шмат. Ці можна браць той ці іншы фатаздымак, якім чынам пазначыць сваё аўтарства на відэа, што рабіць, калі жадаеце выкарыстаць чужы тэкст на сваёй старонцы? У большасці выпадкаў, звычнае аўтарскае права адмахваецца абыякавым “Усе правы захаваныя”.
  
Наш адказ – разумова ёсць! Мы прапаноўваем Вам ліцензіі Creative Commons, што прытрымліваюцца кропкі гледжання – “Некаторыя правы захаваныя”. Гэта значыць, што выкарыстоўваючы гэтыя ліцензіі, вы не толькі захоўваеце свае аўтарскія правы – вы даеце магчымасць іншым людзям карыстацца вашымі творамі на тых умовах, якія абярэце самастойна.  
+
Ці існуе механізм, які дазволіць стваральнікам кантэнту і карыстальнікам хутка дамовіцца адным з іншым?
 +
 
 +
Так, існуе! Гэта ліцэнзіі Creative Commons. Яны прытрымліваюцца кропкі гледжання – “Некаторыя правы захаваныя”. Гэта значыць, што выкарыстоўваючы гэтыя ліцэнзіі, вы не толькі захоўваеце свае аўтарскія правы – вы даеце магчымасць іншым людзям карыстацца вашымі творамі на тых умовах, якія абярэце самастойна.
 +
 
 +
У папярэдніх буклетах мы разглядзелі
 +
# Крок 1. Як правільна абраць ліцэнзію Creative Commons
 +
# Крок 2. І як правільна пазначаць свае творы.
 +
 
 +
Зараз мы сканцэнтруемся на тым як правільна пазначаць чужы кантэнт.
  
 
===Як пазначыць чужы закапірайчэны кантэнт===
 
===Як пазначыць чужы закапірайчэны кантэнт===
  
Трэба разумець - чужы кантэнт ахоўваецца аўтарскім правам, і, каб яго выкарыстоўваць, трэба атрымаць дазвол ад аўтара і выканаць умовы гэтага дазволу. Кожны выпадак можа быць унікальным.  
+
Каб яго выкарыстоўваць чужы кантэнт, трэба атрымаць дазвол ад аўтара пад пэзнымі умовамі. Кожны выпадак можа быць унікальным.  
  
 
Калі твор  з'яўляецца '''грамадскім набыткам''' яго можна свабодна выкарыстоўваць без атрымання якіх-небудзь дазволаў. Звычайна гэта кантэнт, аўтары якіх памёрлі 50 год назад.
 
Калі твор  з'яўляецца '''грамадскім набыткам''' яго можна свабодна выкарыстоўваць без атрымання якіх-небудзь дазволаў. Звычайна гэта кантэнт, аўтары якіх памёрлі 50 год назад.
Строка 16: Строка 24:
 
===Як пазначыць чужы кантэнт пад СС ліцэнзіяй===
 
===Як пазначыць чужы кантэнт пад СС ліцэнзіяй===
  
Калі вас цікавіць чужы кантент, які ліцензуецца адной з ліцензій СС, то варта звярнуць увагу на форму ліцензіі - яна адразу пазначае правілы выкарыстоўвання кантэнту. Вам неабходна паглядзець, якая з шасці ліцэнзій выкарыстана на пазычаемым творы і выканаць яе ўмовы, сыходзячы з віда ліцензіі.
+
Калі вас цікавіць чужы кантэнт, які ліцэнзуецца адной з ліцэнзій СС, то варта звярнуць увагу на форму ліцэнзіі - яна адразу пазначае правілы выкарыстоўвання кантэнту. Вам неабходна паглядзець, якая з шасці ліцэнзій выкарыстана на пазычаемым творы і выканаць яе ўмовы, сыходзячы з віда ліцензіі (кладзіце буклет "Крок 1"). Напрыклад можа быць такая пазнака СС BY-SA 4.0 Int, значыць ліцэнзія, аўтарства на тыз самых умовах.
 +
 
 +
 
 +
Як правільна пазначыць аўтарства:
  
 
  Схема пазначэння: <Аўтар>, <Назва твору>, <Крыніца>, <Ліцэнзія>
 
  Схема пазначэння: <Аўтар>, <Назва твору>, <Крыніца>, <Ліцэнзія>
  
  Прыклад: Vivian and the Giant Fish by Alan Bruce, available under a Creative Commons Attribution Licence 2.0  
+
  Прыклад пазначэння вытворнага твора: Вівіяк і Джаянт Фіш выкананы Аланам Брусам, даступны пад ліцэнзіяй Creative Commons Attribution 2.0 на http://www.flickr.com/photos/qole/2284384975
at http://www.flickr.com/photos/qole/2284384975
+
  
 
=== Як пазначыць аўтара? ===
 
=== Як пазначыць аўтара? ===
Строка 27: Строка 37:
  
 
* Калі не відавочна, хто з'яўляецца аўтарам твору - паспрабуйце знайсці інфармацыю пра аўтара ці побач з матэрыялам, ці у футэры сайту, ці на старонцы пра сайт.  
 
* Калі не відавочна, хто з'яўляецца аўтарам твору - паспрабуйце знайсці інфармацыю пра аўтара ці побач з матэрыялам, ці у футэры сайту, ці на старонцы пра сайт.  
* Калі аўтараў некалькі - трэба будзе пазначыць іх усіх.
 
  
 
=== Як пазначыць крыніцу? ===
 
=== Як пазначыць крыніцу? ===
Крыніцай  ў дадзеным выпадку будзе з'яўляцца сайт ці іншая крыніца, з якіх вы ўзялі той ці іншы твор.
+
Крыніцай  ў дадзеным выпадку будзе з'яўляцца сайт, кніга (у тым ліку электронная), навуковы артыкул і інш.
  
 
Калі крыніца:  
 
Калі крыніца:  
* сайт - трэба пакінуць спасылку на яго (url).
+
* сайт - трэба пакінуць спасылку на яго (url) да таго месца, дзе знаходзіцца сам твор, а не проста на сайт!
* кніга ці часопіс - трэба пакінуць назву крыніцы, аўтараў, год выдання.
+
* кніга ці часопіс - трэба пакінуць назву крыніцы, аўтараў, год выдання і пажадана старонку, з якой запазычваеце.
  
 
Пазначэнне крыніцы дазволіць іншым мець доступ да самога твору ці матэрыялу.
 
Пазначэнне крыніцы дазволіць іншым мець доступ да самога твору ці матэрыялу.
Строка 43: Строка 52:
 
Апасля гэтага - напішыце назву ліцэнзіі і зрабіце на яе спасылку, каб наведвальнікі вашага рэсурсу змаглі азнаёміцца з яе ўмовамі.
 
Апасля гэтага - напішыце назву ліцэнзіі і зрабіце на яе спасылку, каб наведвальнікі вашага рэсурсу змаглі азнаёміцца з яе ўмовамі.
  
Глядзіце папярэднія дзве часткі дадзенага мануала ([[Creative_Commons._Мануал_(беларуская_версія)#.D0.AF.D0.BA_.D0.B2.D1.8B.D0.B1.D1.80.D0.B0.D1.86.D1.8C_.D0.BB.D1.96.D1.86.D1.8D.D0.BD.D0.B7.D1.96.D1.8E|Як выбраць ліцэнзію]], [[Creative_Commons._Мануал_(беларуская_версія)#.D0.AF.D0.BA_.D0.BF.D0.B0.D0.B7.D0.BD.D0.B0.D1.87.D1.8B.D1.86.D1.8C_.D1.81.D0.B2.D0.BE.D0.B9_.D0.BA.D0.B0.D0.BD.D1.82.D1.8D.D0.BD.D1.82|Як пазначыць свой кантэнт]]).
+
Заўвага:
 
+
  Абраць ліцэнзію можна з дапамогай Абірача на сайце Creative Commons - https://creativecommons.org/choose/?lang=be
На сённяшні час існуе мноства рэсурсаў, якія распаўсюджваюць кантэнт пад свабоднымі ліцэнзіямі (асабліва фота і адукацыйныя тэксты). Мы рэкамендуем выкарыстоўваць кантэнт пад Creative Commons.
+
 
+
  
 +
Каментар:
 +
*На сённяшні час існуе мноства рэсурсаў, якія распаўсюджваюць кантэнт пад свабоднымі ліцэнзіямі (асабліва фота і адукацыйныя тэксты). *Мы рэкамендуем выкарыстоўваць кантэнт пад Creative Commons.
  
 
[[Категория:Дапаможнік Creative Commons]]
 
[[Категория:Дапаможнік Creative Commons]]

Версия 18:22, 2 марта 2017

Як пазначыць чужы кантэнт

Уводзіны

Што аб'ядноўвае пачынаючых блогераў і буйныя інтэрнэт парталы - усе яны карыстаюцца кантэнтам, які можа быць як сваім, так і чужым.

Турбот з-за гэтага ўзнікае шмат. Ці можна браць той ці іншы фатаздымак, якім чынам пазначыць сваё аўтарства на відэа, што рабіць, калі жадаеце выкарыстаць чужы тэкст на сваёй старонцы? У большасці выпадкаў, звычнае аўтарскае права адмахваецца абыякавым “Усе правы захаваныя”.

Ці існуе механізм, які дазволіць стваральнікам кантэнту і карыстальнікам хутка дамовіцца адным з іншым?

Так, існуе! Гэта ліцэнзіі Creative Commons. Яны прытрымліваюцца кропкі гледжання – “Некаторыя правы захаваныя”. Гэта значыць, што выкарыстоўваючы гэтыя ліцэнзіі, вы не толькі захоўваеце свае аўтарскія правы – вы даеце магчымасць іншым людзям карыстацца вашымі творамі на тых умовах, якія абярэце самастойна.

У папярэдніх буклетах мы разглядзелі

  1. Крок 1. Як правільна абраць ліцэнзію Creative Commons
  2. Крок 2. І як правільна пазначаць свае творы.

Зараз мы сканцэнтруемся на тым як правільна пазначаць чужы кантэнт.

Як пазначыць чужы закапірайчэны кантэнт

Каб яго выкарыстоўваць чужы кантэнт, трэба атрымаць дазвол ад аўтара пад пэзнымі умовамі. Кожны выпадак можа быць унікальным.

Калі твор з'яўляецца грамадскім набыткам яго можна свабодна выкарыстоўваць без атрымання якіх-небудзь дазволаў. Звычайна гэта кантэнт, аўтары якіх памёрлі 50 год назад.

Як пазначыць чужы кантэнт пад СС ліцэнзіяй

Калі вас цікавіць чужы кантэнт, які ліцэнзуецца адной з ліцэнзій СС, то варта звярнуць увагу на форму ліцэнзіі - яна адразу пазначае правілы выкарыстоўвання кантэнту. Вам неабходна паглядзець, якая з шасці ліцэнзій выкарыстана на пазычаемым творы і выканаць яе ўмовы, сыходзячы з віда ліцензіі (кладзіце буклет "Крок 1"). Напрыклад можа быць такая пазнака СС BY-SA 4.0 Int, значыць ліцэнзія, аўтарства на тыз самых умовах.


Як правільна пазначыць аўтарства:

Схема пазначэння: <Аўтар>, <Назва твору>, <Крыніца>, <Ліцэнзія>
Прыклад пазначэння вытворнага твора: Вівіяк і Джаянт Фіш выкананы Аланам Брусам, даступны пад ліцэнзіяй Creative Commons Attribution 2.0 на http://www.flickr.com/photos/qole/2284384975

Як пазначыць аўтара?

Каб пазначыць аўтара - неабходна вызначыць, хто з'яўляецца аўтарам кантэнту, які вы бярэце.

  • Калі не відавочна, хто з'яўляецца аўтарам твору - паспрабуйце знайсці інфармацыю пра аўтара ці побач з матэрыялам, ці у футэры сайту, ці на старонцы пра сайт.

Як пазначыць крыніцу?

Крыніцай ў дадзеным выпадку будзе з'яўляцца сайт, кніга (у тым ліку электронная), навуковы артыкул і інш.

Калі крыніца:

  • сайт - трэба пакінуць спасылку на яго (url) да таго месца, дзе знаходзіцца сам твор, а не проста на сайт!
  • кніга ці часопіс - трэба пакінуць назву крыніцы, аўтараў, год выдання і пажадана старонку, з якой запазычваеце.

Пазначэнне крыніцы дазволіць іншым мець доступ да самога твору ці матэрыялу.

Як пазначыць ліцэнзію?

Першапачаткова - праверце пажаданні аўтара наконт таго, якім чынам ён хоча быць пазначаны. Гэтую інфармацыю можна знайсці ці побач з творам, ці ў футэры сайта, ці на адмысловай староны з палітыкай выкарыстання кантэнту на сайце.

Апасля гэтага - напішыце назву ліцэнзіі і зрабіце на яе спасылку, каб наведвальнікі вашага рэсурсу змаглі азнаёміцца з яе ўмовамі.

Заўвага:

 Абраць ліцэнзію можна з дапамогай Абірача на сайце Creative Commons - https://creativecommons.org/choose/?lang=be

Каментар:

  • На сённяшні час існуе мноства рэсурсаў, якія распаўсюджваюць кантэнт пад свабоднымі ліцэнзіямі (асабліва фота і адукацыйныя тэксты). *Мы рэкамендуем выкарыстоўваць кантэнт пад Creative Commons.