Файлавая сістэма Лінукс — различия между версиями
Svetit (обсуждение | вклад) |
Svetit (обсуждение | вклад) (→Заданне 1) |
||
(не показаны 32 промежуточные версии этого же участника) | |||
Строка 2: | Строка 2: | ||
# Даследваць базавую структуру файлавай сістэмы дыстрыбутыва Debian. | # Даследваць базавую структуру файлавай сістэмы дыстрыбутыва Debian. | ||
# Вывучыць базавыя каманды Shell. | # Вывучыць базавыя каманды Shell. | ||
− | # Вывучыць рамеркаванні | + | # Вывучыць рамеркаванні правоў для карыстальнікаў. |
==Тэорыя== | ==Тэорыя== | ||
+ | '''Linux''' (таксама вядомая як GNU/Linux), Unix-падобная камп'ютарная аперацыйная сістэма. Самы вядомы прыклад паспяховага праграмнага праекта з адкрытым зыходным кодам і свабоднай праграмы; у адрозненне ад закрытых аперацыйных сістэм, такіх як '''Windows''' ці '''Mac OS X''', усе зыходныя коды гэтай аперацыйнай сістэмы поўнасцю адкрытыя для выкарыстання, унясення змен і распаўсюджвання на умовах '''ліцэнзіі GNU GPL'''. | ||
+ | |||
+ | Ядро Linux выкарыстоўваецца ў якасці аднаго са складнікаў дыстрыбутываў Linux. Дыстрыбутывы Linux ствараюцца камп'ютарнымі аматарамі, закрытымі суполкамі, камерцыйнымі і грамадскімі арганізацыямі па ўсім свеце. Дыстрыбутывы ствараюць з рознымі мэтамі: падтрымка адмысловай камп'ютарнай архітэктуры, лакалізацыя праграм, падтрымка праграм рэальнага часу выканання, для ўбудаваных сістэм і інш. Шмат дыстрыбутываў не ўтрымліваюць несвабодных кампанентаў, якія могуць замінаць свабоднаму распаўсюджванню і выкарыстанню праграм. | ||
+ | |||
+ | Тыповы дыстрыбутыў агульнага прызначэння ўключае: | ||
+ | * ядро Linux; | ||
+ | * бібліятэкі і службовыя праграмы Праекту GNU; | ||
+ | * абалонкі каманднага радка; | ||
+ | * сістэму вокнаў X; | ||
+ | * адзін ці некалькі кіраўнікоў вокнаў (KDE, GNOME, Xfce і інш.); | ||
+ | * тысячы іншых праграмных прадуктаў: офісныя праграмы, кампілятары, тэкставыя рэдактары, навуковыя праграмы і інш. (1) | ||
+ | |||
+ | '''Камандная абалонка (shell)''' - гэта праграма, якая прымае каманды, уведзеныя з калавіятуры і перадае аперацыйнай сістэме на выкананне. | ||
+ | |||
+ | Амаль усе дыструбутывы Linux пастаўляюцца з каманднай абалонкай з праекта GNU, якая называецца '''bash'''. (Iмя bash - гэта абрэвіятуры ад назывы Bourne Again Shell, што адлюстроўвае той факт, што bash з'яўляецца палепшанай зменай shell, першаснай каманднай абалонкі Unix, напісанай Сцівам Борнам (Steve Bourne)) (2) | ||
==Некаторыя простыя каманды== | ==Некаторыя простыя каманды== | ||
+ | >hostname | ||
+ | |||
+ | -імя кампьютара | ||
+ | |||
+ | >whoami | ||
+ | |||
+ | -імя свайго карыстальніка | ||
+ | |||
+ | >date | ||
+ | |||
+ | -дата | ||
+ | |||
+ | >cal | ||
+ | |||
+ | -каляндар | ||
+ | |||
+ | >pwd | ||
+ | |||
+ | -каталог, у якім вы знаходзіцесь | ||
+ | |||
+ | >ls | ||
+ | |||
+ | -вывесці (паказаць) усе файлы у тэчцы | ||
+ | |||
+ | >cd linux_lab | ||
+ | |||
+ | -перайсці (перамясціцца) у тэчку linux_lab (якая знаходзіцца у тым жа каталоге, у якім і вы) | ||
+ | |||
+ | >cd .. | ||
+ | |||
+ | - перайсці на каталог, узроунем вышэй | ||
+ | |||
+ | >less task_1.txt | ||
+ | |||
+ | -адкрыць файл на прагляд.(q-выйсці з праграмы less) | ||
==Аперацыі з файламі і каталогамі== | ==Аперацыі з файламі і каталогамі== | ||
+ | * '''touch''' - стварае файлы. | ||
+ | * '''mkdir''' - стварае каталогі (тэчкі). | ||
+ | * '''cp''' - капіруе файлы і каталогі. | ||
+ | * '''mv''' - пераносіць, пераназывае файлы і каталогі. | ||
+ | * '''rm''' - выдаляе файлы і каталогі. | ||
+ | |||
+ | ===touch=== | ||
+ | >touch new_file.txt | ||
+ | |||
+ | Стварэнне новага файла з найзвай new_file.txt | ||
+ | |||
+ | ===mkdir=== | ||
+ | >mkdir new_folder | ||
+ | |||
+ | Стварэнне новага каталога (тэчкі) з найзвай new_folder | ||
+ | |||
+ | >mkdir new_folder1 new_folder2 new_folder3 | ||
+ | |||
+ | Стварэнне новых каталогаў new_folder1, new_folder2, new_folder3. | ||
+ | |||
+ | ===cp=== | ||
+ | >cp item1 item2 | ||
+ | |||
+ | Капіраванне аднаго файла, ці каталога item1 у файл, ці каталог item2. | ||
+ | |||
+ | >cp file1 folder2 file3 folder1 | ||
+ | |||
+ | Капіраванне элементаў file1 folder2 file3 (якія могуць быць і файламі і каталогамі) у каталог folder1. | ||
+ | |||
+ | ===mv=== | ||
+ | >mv item1 item2 | ||
+ | |||
+ | Пераносіць, ці пераназывае файл, ці каталог item1 у файл, ці каталог item2. | ||
+ | |||
+ | >mv file1 folder2 file3 folder1 | ||
+ | |||
+ | Пераносіць элементы file1 folder2 file3 (якія могуць быць і файламі і каталогамі) у каталог folder1. | ||
+ | |||
+ | ===rm=== | ||
+ | >rm item1 [item2 ...] | ||
+ | |||
+ | Выдаляе адзін, ці некальки файлаў, ці каталогаў. | ||
==Заданне== | ==Заданне== | ||
+ | |||
+ | Для выканання заданняў вам спатрэбіцца шукаць дадатковую інфармацыю пра каманды shell у інтэрнэце! | ||
+ | |||
+ | ===Удаленае падключэнне да сэврвера на Windows=== | ||
+ | # Зайсці у тэчку "Загрузки", запусціць прыладу putty.exe | ||
+ | # У поле Host Name (or IP Address) запісаць 10.194.1.57 | ||
+ | # У акне кансолі ўвесці лагін: user і пароль: user. | ||
+ | |||
+ | Цяпер вы працуеце на ўдаленам Linux сэрверы. | ||
+ | |||
+ | ===Заданне 1=== | ||
+ | 0. Стварыць тэчку '''laba_1''' у тэчцы з вашым прозвiшчам. | ||
+ | |||
+ | 1. У тэчцы '''laba_1'''стварыць тэчку task_1. У её стварыць файл '''task_1.txt''', '''task_2.txt''', '''task_3.txt''', дадаць у кожны файл "hello world". | ||
+ | |||
+ | ===Заданне 2=== | ||
+ | Для файла '''task_1.txt''' праглядзець палі доўгага фармату вываду каманды ls. | ||
+ | |||
+ | У тэчцы '''laba_1''' стварыць новую тэчку '''task_2'''. Скапіраваць файл '''task_2.txt''' з тэчцы '''task_1''' у тэчку '''task_2'''. | ||
+ | |||
+ | У файл '''task_2.txt''' замест інфармацыі, якая знаходзіцца ў гэтым файле запісаць новую інфармацыю пра файл '''task_1.txt''': | ||
+ | * Якія правы доступа вы маеце да файла. | ||
+ | * Колькі жорсткіх спасылак на файл. | ||
+ | * Iмя карыстальніка, які валодае файлам. | ||
+ | * Iмя групы карыстальнікаў, якая валодае файлам. | ||
+ | * Памер файла ў байтах. | ||
+ | * Дата і час апошняй змены файла. | ||
+ | |||
+ | ===Заданне 3=== | ||
+ | У тэчцы '''laba_1''' стварыць новую тэчку '''task_3'''. Перанесці файл '''task_3.txt''' з тэчцы '''task_1''' у тэчку '''task_3'''. | ||
+ | |||
+ | Для файла '''task_3.txt''' змяніць правы доступу так, каб у бягучага карыстальніка было максімальная колькасць правоў. | ||
==Літаратура== | ==Літаратура== | ||
+ | # Беларуская Вікіпедыя. Артыкул Linux https://be.wikipedia.org/wiki/Linux | ||
+ | # Уильям Шоттс, "Командная строка Linux", 2017, с.26. |
Текущая версия на 17:39, 3 апреля 2019
Мэта:
- Даследваць базавую структуру файлавай сістэмы дыстрыбутыва Debian.
- Вывучыць базавыя каманды Shell.
- Вывучыць рамеркаванні правоў для карыстальнікаў.
Содержание
Тэорыя
Linux (таксама вядомая як GNU/Linux), Unix-падобная камп'ютарная аперацыйная сістэма. Самы вядомы прыклад паспяховага праграмнага праекта з адкрытым зыходным кодам і свабоднай праграмы; у адрозненне ад закрытых аперацыйных сістэм, такіх як Windows ці Mac OS X, усе зыходныя коды гэтай аперацыйнай сістэмы поўнасцю адкрытыя для выкарыстання, унясення змен і распаўсюджвання на умовах ліцэнзіі GNU GPL.
Ядро Linux выкарыстоўваецца ў якасці аднаго са складнікаў дыстрыбутываў Linux. Дыстрыбутывы Linux ствараюцца камп'ютарнымі аматарамі, закрытымі суполкамі, камерцыйнымі і грамадскімі арганізацыямі па ўсім свеце. Дыстрыбутывы ствараюць з рознымі мэтамі: падтрымка адмысловай камп'ютарнай архітэктуры, лакалізацыя праграм, падтрымка праграм рэальнага часу выканання, для ўбудаваных сістэм і інш. Шмат дыстрыбутываў не ўтрымліваюць несвабодных кампанентаў, якія могуць замінаць свабоднаму распаўсюджванню і выкарыстанню праграм.
Тыповы дыстрыбутыў агульнага прызначэння ўключае:
- ядро Linux;
- бібліятэкі і службовыя праграмы Праекту GNU;
- абалонкі каманднага радка;
- сістэму вокнаў X;
- адзін ці некалькі кіраўнікоў вокнаў (KDE, GNOME, Xfce і інш.);
- тысячы іншых праграмных прадуктаў: офісныя праграмы, кампілятары, тэкставыя рэдактары, навуковыя праграмы і інш. (1)
Камандная абалонка (shell) - гэта праграма, якая прымае каманды, уведзеныя з калавіятуры і перадае аперацыйнай сістэме на выкананне.
Амаль усе дыструбутывы Linux пастаўляюцца з каманднай абалонкай з праекта GNU, якая называецца bash. (Iмя bash - гэта абрэвіятуры ад назывы Bourne Again Shell, што адлюстроўвае той факт, што bash з'яўляецца палепшанай зменай shell, першаснай каманднай абалонкі Unix, напісанай Сцівам Борнам (Steve Bourne)) (2)
Некаторыя простыя каманды
>hostname
-імя кампьютара
>whoami
-імя свайго карыстальніка
>date
-дата
>cal
-каляндар
>pwd
-каталог, у якім вы знаходзіцесь
>ls
-вывесці (паказаць) усе файлы у тэчцы
>cd linux_lab
-перайсці (перамясціцца) у тэчку linux_lab (якая знаходзіцца у тым жа каталоге, у якім і вы)
>cd ..
- перайсці на каталог, узроунем вышэй
>less task_1.txt
-адкрыць файл на прагляд.(q-выйсці з праграмы less)
Аперацыі з файламі і каталогамі
- touch - стварае файлы.
- mkdir - стварае каталогі (тэчкі).
- cp - капіруе файлы і каталогі.
- mv - пераносіць, пераназывае файлы і каталогі.
- rm - выдаляе файлы і каталогі.
touch
>touch new_file.txt
Стварэнне новага файла з найзвай new_file.txt
mkdir
>mkdir new_folder
Стварэнне новага каталога (тэчкі) з найзвай new_folder
>mkdir new_folder1 new_folder2 new_folder3
Стварэнне новых каталогаў new_folder1, new_folder2, new_folder3.
cp
>cp item1 item2
Капіраванне аднаго файла, ці каталога item1 у файл, ці каталог item2.
>cp file1 folder2 file3 folder1
Капіраванне элементаў file1 folder2 file3 (якія могуць быць і файламі і каталогамі) у каталог folder1.
mv
>mv item1 item2
Пераносіць, ці пераназывае файл, ці каталог item1 у файл, ці каталог item2.
>mv file1 folder2 file3 folder1
Пераносіць элементы file1 folder2 file3 (якія могуць быць і файламі і каталогамі) у каталог folder1.
rm
>rm item1 [item2 ...]
Выдаляе адзін, ці некальки файлаў, ці каталогаў.
Заданне
Для выканання заданняў вам спатрэбіцца шукаць дадатковую інфармацыю пра каманды shell у інтэрнэце!
Удаленае падключэнне да сэврвера на Windows
- Зайсці у тэчку "Загрузки", запусціць прыладу putty.exe
- У поле Host Name (or IP Address) запісаць 10.194.1.57
- У акне кансолі ўвесці лагін: user і пароль: user.
Цяпер вы працуеце на ўдаленам Linux сэрверы.
Заданне 1
0. Стварыць тэчку laba_1 у тэчцы з вашым прозвiшчам.
1. У тэчцы laba_1стварыць тэчку task_1. У её стварыць файл task_1.txt, task_2.txt, task_3.txt, дадаць у кожны файл "hello world".
Заданне 2
Для файла task_1.txt праглядзець палі доўгага фармату вываду каманды ls.
У тэчцы laba_1 стварыць новую тэчку task_2. Скапіраваць файл task_2.txt з тэчцы task_1 у тэчку task_2.
У файл task_2.txt замест інфармацыі, якая знаходзіцца ў гэтым файле запісаць новую інфармацыю пра файл task_1.txt:
- Якія правы доступа вы маеце да файла.
- Колькі жорсткіх спасылак на файл.
- Iмя карыстальніка, які валодае файлам.
- Iмя групы карыстальнікаў, якая валодае файлам.
- Памер файла ў байтах.
- Дата і час апошняй змены файла.
Заданне 3
У тэчцы laba_1 стварыць новую тэчку task_3. Перанесці файл task_3.txt з тэчцы task_1 у тэчку task_3.
Для файла task_3.txt змяніць правы доступу так, каб у бягучага карыстальніка было максімальная колькасць правоў.
Літаратура
- Беларуская Вікіпедыя. Артыкул Linux https://be.wikipedia.org/wiki/Linux
- Уильям Шоттс, "Командная строка Linux", 2017, с.26.